PRZYCZYNY POWSTAWANIA SZCZELIN W PODŁOGACH DREWNIANYCH

Temperatura powietrza w otoczeniu drewna	Relatywna wilgotność powietrza RH nad parkietem w %
	20	25	30	35	40	45	50	55	60	65	70	75	80	85
10°C	4,7	5,5	6,3	7,1	7,9	8,7	9,4	10,2	11,1	12,1	13,3	14,7	16,2	18,3
20°C	4,6	5,4	6,2	7,0	7,7	8,5	9,2	10,0	10,8	11,8	13,0	14,4	16,0	18,0
30°C	4,3	5,2	5,9	6,7	7,5	8,3	9,0	9,7	10,6	11,5	12,7	14,0	15,6	17,5
40°C	4,0	4,8	5,6	6,3	7,1	7,8	8,5	9,3	10,2	11,0	12,1	13,4	15,0	16,9

Gatunek drewna	Układ styczny	Układ promieniowy	Średnio	Czas wymiany wilgotnościowej
Brzoza	0,41 %/%	0,29 %/%	0,35 %/%	średni
Buk	0,41 %/%	0,20 %/%	0,31 %/%	krótki
Grab	0,38 %/%	0,20 %/%	0,29 %/%	krótki
Dąb	0,32 %/%	0,17 %/%	0,25 %/%	długi
Jesion	0,38 %/%	0,21 %/%	0,30 %/%	długi
Orzech	0,29 %/%	0,18 %/%	0,24 %/%	długi
Wiąz	0,23 %/%	0,20 %/%	0,22 %/%	długi
Merbau	0,26 %/%	0,13 %/%	0,20 %/%	długi
Iroko	0,28 %/%	0,19 %/%	0,24 %/%	długi
Teak	0,26 %/%	0,16 %/%	0,21 %/%	długi

W oparciu o powyższe przy spadku wilgotności powietrza spadnie wilgotność drewna co w efekcie przełoży się powstanie szczelin o łącznej wielkość na odcinku jednego metra. Patrz tabela poniżej.

Tabela nr 3 Skurcz swobodny drewna dębowego na odcinku 1m .(Keywerth, Kollmann)

 

Teoretycznie inne gatunki drewna skurczą się stosownie do ich współczynnika kurczliwości.

Praktycznie elementy przyklejone do podkładu skurczą się w mniejszym stopniu, stosownie do elastyczności spoiny klejowej.

1. Przykład: nadmierna wilgotność podkładu – wylewki.

Efekt: nadmiar wilgoci z podkładu przeniknął do posadzki drewnianej powodując jej spęcznienie oraz odkształcenia plastyczne poszczególnych elementów. W konsekwencji doprowadziło to do powstania szczelin między poszczególnymi deskami – deszczułkami.

Wniosek: wilgotność podkładu drewnianego poniżej 12%, jastrychu anhydrytowego < 0,5% CM wylewki betonowej powinna być niższa niż 3% wagowo lub mniej niż 2% CM. Na ile mniej powinien określić wykonawca, biorąc pod uwagę grubość zarówno wylewki jak i grubość okładziny drewnianej. Wylewki ogrzewane: anhydryt <0,3% CM beton <1,8% CM.

Przykład: nieodpowiednia wilgotność powietrza w pomieszczeniach podczas montażu podłogi.

Efekt: niska wilgotność w trakcie montażu i aklimatyzacji przyczynia się do powstawania niewielkich szczelin, które pomimo zaszpachlowania w trakcie wykończania, ujawnią się po kilku latach użytkowania podłogi.

Wysoka wilgotność otoczenia powoduje intensywne pęcznienie drewna w czasie kiedy spoina klejowa nie posiada jeszcze pełnej wytrzymałości. Pęczniejąca płyta podłogi wypełnia szczeliny przyścienne i w takim obrysie pozostanie na stałe. Powrót do normalnej wilgotności powietrza w pomieszczeniach nie spowoduje powrotu poszczególnych elementów na swoje miejsce. Między deszczułkami powstaną szczeliny o łącznej powierzchni równej powierzchni wypełnionych wcześniej szczelin przyściennych.

Wniosek: zalecana wilgotność montażu mieści się w przedziale od 50% do 65% wilgotności względnej (RH) optymalna temperatura w przedziale: 18oC – 22oC.

Przykład: zbyt suche elementy drewniane użyte do montażu podłogi.

Efekt: przesuszone elementy posadzkowe generują znaczne naprężenia obciążające spoinę klejową, co może być przyczyną jej zerwania, szczególnie w okolicach ścian. W tych miejscach drewno ma dużą swobodę w pęcznieniu i kurczeniu a szczeliny są bezpośrednią konsekwencją powyższej swobody.

Wniosek: przed montażem należy sprawdzić wilgotność drewna oraz równomierność jego wysuszenia.

Przykład: Za bardzo elastyczna spoina klejowa w stosunku do gatunku drewna.

Efekt: bardzo elastyczny klej powoduje, że drewno o dużym współczynniku kurczliwości ma dosyć dużą swobodę w powiększeniu powierzchni podłogi w okresie pierwszego wilgotnego lata. Po zmianie mikroklimatu wnętrza w podłogach olejowanych lub woskowanych powstanie szereg drobnych szczelin, natomiast w podłogach lakierowanych powstaną pęknięcia blokowe.

Wniosek: przy wyborze systemu klejowego należy uwzględniać właściwości elementów sklejanych, tzn. właściwości drewna i jakość podkładu.

Przykład: mała wytrzymałość powierzchniowa podkładu.

Efekt: szczeliny – pęknięcia blokowe w okresie zimowym przy niewielkim spadku wilgotności podłogi lakierowanej, szczególnie w przypadku zastosowania lakierów, sklejających boki deszczułek. Słaba wylewka nie potrafi ograniczyć skurczu drewna, jest on w większym, aczkolwiek różnym stopniu, ograniczany poprzez sklejenie boków poszczególnych elementów. Słabe miejsca tegoż sklejenia dają początek dla pęknięć skumulowanych – blokowych.

Wnioski: przed montażem należy wzmocnić powierzchnię podkładu, ponadto wybrać odpowiedni sposób ułożenia elementów podłogowych oraz zastosować lakiery niesklejające boki deszczułek. Powłoki olejowe są tu najbezpieczniejszym rozwiązaniem.

Przykład: nieodpowiednio dobrany gatunek drewna oraz szerokość elementów.

Efekt: podłogi wykonane z szerokich desek podłogowych z trudnych gatunków drewna z natury skazane są na powstawanie szczelin w typowym dla pomieszczeń mikroklimacie wnętrza.

Wniosek: szczeliny między litymi deskami podłogowymi szerokości powyżej 15 cm są rzeczą naturalną i powinny być akceptowane przez użytkownika. Wielkość szczelin idzie w parze ze szerokością desek i współczynnikiem kurczliwości drewna z jakiego została wykonana podłoga. W celu zamaskowania pracy drewna szerokie deski powinny mieć złamaną krawędź.

Przykład: nieodpowiednio dobrany gatunek drewna oraz wielkość elementów w przypadku podłóg ogrzewanych.

Efekt: podłogi ogrzewane z istoty rzeczy posiadają wyższą temperaturę i relatywnie niższą wilgotność co w przypadku drewna o dużej kurczliwości przekłada się na wielkość szczelin między deszczułkami. Podobnie jest w przypadku szerokich elementów z litego drewna.

Wnioski: na ogrzewane posadzki nie stosować drewna grabu, buka, jesionu klonu, brzozy.

Posadzki płaskie z litych elementów w ograniczonej szerokości do 5 cm. Szersze elementy tylko w wykonaniu z łamanymi krawędziami tzw. fazką. W miarę możliwości stosować elementy okładzinowe w wykonaniu warstwowym.

Przykład: nieodpowiedni sposób ułożenia elementów drewnianych.

Efekt: wzór angielski lub francuski potocznie nazywany pokładowym, generuje naprężenia kierowane tylko w dwie strony co naraża spoinę na znaczne obciążenia a jej przeciążenie i zerwanie przyczynia się do późniejszego powstawania szczelin.

Wniosek: w przypadku oceny, która nie daje pewności, że wytrzymałość podkładu ograniczy w pełni naprężenia drewna, należy wybrać taki wzór aby zredukować naprężenia do minimum. Wzór jodełka, koszyk lub kwadraty należą do wzorów bezpiecznych.

Przykład: podłoga wykonana z cienkich, litych elementów drewnianych.

Efekt: drobne szczeliny między deskami powstają po krótkim okresie przebywania w suchym mikroklimacie wnętrza. Szczeliny wzrastają wraz ze wzrostem elastyczności spoiny lub jej stopniową degradacją.

Wniosek: niewielka grubość elementów drewnianych powoduję większą podatność na zmiany wilgotności otoczenia. Cienkie deski zawierają mniejszą ilość wilgoci, stąd szybciej reagują na zmianę wilgotności otoczenia. Wykonawca w przypadku ograniczeń w grubości podłogi powinien zalecać okładziny warstwowe.

Przykład: podłoga wykonana z grubych, litych elementów drewnianych.

Efekt: W przeciwieństwie do cienkich okładzin, grube elementy z drewna litego reagują wolniej na zmiany mikroklimatu wnętrza. Grube deski zawierają większą ilość wilgoci, stąd potrafią bezpiecznie przetrwać krótkie okresy zaniżonej RH w powietrzu. Jednak większa odległość płaszczyzny licowej od płaszczyzny spoiny klejowej, ograniczającej kurczliwość drewna, umożliwia bardziej swobodny a tym samym większy skurcz drewna na powierzchni podłogi, oczywiście w dłuższym okresie czasowym.

Wniosek: Grubsza podłoga ma spowolnioną reakcję , co uodparnia ją na krótkotrwale zmiany mikroklimatu wnętrza. Jednak długotrwała niska wilgotność pomieszczeń może doprowadzić do powstania dosyć dużych szczelin. Na szczęście, w przypadku mocnej spoiny klejowej, są to tylko odkształcenia sprężyste i szczeliny zanikną po powrocie do normalnego klimatu.

12. Przykład: podłoga wykonana z desek z pęknięciami wewnętrznymi.

Efekt: szczeliny na powierzchni desek ujawniają się okresie spadku wilgotności powietrza w otoczeniu podłogi, najczęściej podczas pierwszej mrożnej zimy.

Wniosek: podłoga z desek powinna być wykonana z drewna sezonowanego i suszonego zgodnie z zaleceniami suszenia umiarkowanego lub powolnego, co nie powoduje znacznych naprężeń przekładających się na pęknięcia wewnątrz struktury drewna.

Przykład: otwarta dyfuzyjnie ( mało szczelna ) powłoka nawierzchniowa podłogi.

Efekt: szczeliny w podłodze pojawiają się po krótkim przebywaniu w otoczeniu suchego powietrza.

Wniosek: Powłoki olejowe, olejowoskowe dają większą możliwość przenikania wilgoci zawartej w drewnie. Najszczelniejsze są elastyczne lakiery uretanowe oraz lakiery poliuretanowe. Właściwości lakierów wodnych w tym względzie mają wartości średnie. Wykonawca powinien poinformować użytkownika o powyższych właściwościach i ewentualnych konsekwencjach przy spadku wilgotności powietrza w pomieszczeniach.

Przykład: jednostronne mocowanie elementów drewnianych do podłoża.

Efekt: ta sytuacja ma miejsce w przypadku mocowania desek do legarów lub do podkładów drewnianych. Jednostronne zamocowanie (wkręty lub gwoździe) w niewielkim stopniu ogranicza kurczenie drewna podczas okresowego spadku wilgotności otoczenia. Praktycznie poszczególne elementy kurczą się swobodnie zgodnie ze współczynnikiem kurczliwości zainstalowanego drewna.

Wniosek: deski należałoby przytwierdzać „z góry” gwoździami lub wkrętami w pobliżu ich krawędzi. Jest to mało estetyczne i obecnie rzadko stosowane.

Przykład: renowacja powierzchniowa podłogi prowadzona bez odniesienia się do jej wilgotności i spójności posadzki z podkładem.

Efekt: pęknięcia blokowe powstałe po spadku wilgotności drewna.

Wnioski:. Prace naprawcze prowadzone są w większości w okresie letnim po innych pracach mokrych co powoduje, że podłoga jest w stanie podwyższonej wilgotności. W związku z tym, przed rozpoczęciem prac, należy doprowadzić do spadku wilgotności drewna. Aby zapobiec degradacji wątłej spoiny klejowej, prace należy prowadzić przy zastosowaniu maszyn tarczowych. Wypełnianie szczelin tylko przy zastosowaniu środków nie sklejających boków deszczułek, podobnie z zastosowaniem rodzaju lakieru. W tej trudnej dla podłogi sytuacji, zaleca się stosowanie olejów, olejowosków lub olejolakierów.

Przykład: niepoinformowanie użytkownika podłogi o właściwościach drewna.

Efekt: Informacje te mają szczególne znaczenie w trakcie wybierania podłogi, kiedy dla inwestora istotny jest wygląd natomiast zachowania drewna są tematem nieznanym.

Wniosek: w tej sytuacji wykonawca w sposób jednoznaczny powinien wykluczyć trudne gatunki drewna, szerokie elementy lub pokładowy sposób ułożenia, czyli czynniki mogące narazić użytkownika na problemy związanie z naturalnymi zachowaniami drewna. Ponadto wykonawca powinien w sposób przejrzysty określić reżimy mikroklimatu wnętrza, szczególnie w okresie zimy.

Przykład: nieprzekazanie informacji dotyczących pielęgnacji i konserwacji podłogi.

Efekt: użytkownik stosuje różne sposoby w zakresie pielęgnacji lub konserwacji podłogi. W wielu przypadkach mokry mop lub mokra ścierka jest skutecznym sposobem na umycie podłogi jednak z fatalnym skutkiem dla zachowania jakości jej powierzchni.

Wniosek: przekazać użytkownikowi pisemną informację o sposobach pielęgnacji i konserwacji podłogi drewnianej, o rodzaju środków odpowiednich dla zainstalowanej powłoki nawierzchniowej oraz o konsekwencjach w przypadku zaniechania stosowania się do wskazanych zaleceń.

Błędy po stronie użytkownika w znacznej większości ujawniają się w pierwszych latach po wykonaniu, podłogi jednak mogą się ujawnić również w każdym, późniejszym okresie jej użytkowania:

Przykład: przesuszanie powietrza w pomieszczeniach.

Efekt: okresie zimowym, szczególnie w okresie mrozów powietrze zewnętrzne nie potrafi utrzymać pary wodnej a tym samym zawiera w sobie bardzo mało wilgoci. Większa różnica temperatur wzmaga działanie wentylacji oraz uaktywnia wszelkie nieszczelności. W tej sytuacji wentylacja w budynku oraz jego nieszczelności pozwalają na zwiększoną i niekontrolowaną wymianę powietrza. Takie wprowadzanie zimnego – suchego powietrza do pomieszczeń generuje niepotrzebne straty ciepła i powoduje spadek wilgotności względnej co z kolei przekłada się na spadek wilgotności drewna i powstawanie szczelin.

Wniosek: zakupić prosty termo higrometr w celu bieżącej kontroli mikroklimatu pomieszczeń i na bieżąco podejmować działania mające na celu utrzymanie wilgoci na odpowiednim poziomie minimum 45%RH. Do nawilżania powietrza w pomieszczeniach mieszkalnych zaleca się stosować nawilżacze ewaporacyjne o wydajności odpowiedniej do kubatury pomieszczeń stosownie do krotności wymiany powietrza w tych pomieszczeniach. W pomieszczeniach mieszkalnych zakłada się kilkunastokrotną, pełną wymianę powietrza w ciągu doby. Dlatego nawilżacz i jego wydajność należy dostosować do powierzchni lub pomieszczeń. W sytuacji gdy odpowiedni nawilżacz nie nadąża z nawilżeniem powietrza w pomieszczeniach należy ograniczyć napływ powietrza zewnętrznego (przysłonić nawiewniki okienne) lub zachowując wielokrotność wymiany powietrza, zainstalować dodatkowe źródło wilgoci.

Przykład: nieszczelności stolarki zewnętrznej.

Efekt: nieszczelności stolarki zewnętrznej, szczególnie w starszym wydaniu uniemożliwiają kontrolę nad regulacją wymiany powietrza szczególnie podczas dużych mrozów. Znaczna różnica temperatur poza różnicą w zawartościach wilgoci w powietrzu zewnętrznym i wewnętrznym powoduje różnicę w gęstości powietrza co powiększa różnicę ciśnień a tym samy intensyfikuje jego wymianę. W tej sytuacji trudno zapanować nad utrzymaniem stosownej dla drewna wilgotności powietrza.

Wniosek. Zlokalizować nieszczelności w stolarce wewnętrznej, po czym zadbać o zlikwidowanie ujawnionych nieszczelności. Nieszczelności stolarki zewnętrznej w znacznym stopniu wpływają na koszty ogrzewania pomieszczeń.

Przykład: przegrzewanie pomieszczeń.

Efekt: utrzymywanie wysokiej temperatury, ponad 25^oC, powoduje spadek wilgotności względnej powietrza i wzmaga jego wymianę. W takich w takich warunkach uzupełnianie wilgoci jest bardzo trudne a przy nieszczelnej stolarce zewnętrznej wręcz niemożliwe.

Wniosek. Podczas mrożnej aury zewnętrznej należy utrzymać temperaturę dającą minimum komfortu dla użytkownika. Podwyższanie temperatury generuje większe straty ciepła oraz zmniejsza wilgotność względną powietrza co jest niekorzystne zarówno dla drewna jak i człowieka.

Przykład: ogrzewanie niezamieszkałych pomieszczeń bez ich nawilżania.

Efekt: spadek wilgotności względnej powietrza w pomieszczeniach przekłada się na spadek wilgotności drewna i powstawanie szczelin.

Wniosek: zamieszkując do wnętrza pomieszczeń dostarczamy wilgoć poprzez oddychanie, pranie, kąpanie, gotowanie, podlewanie kwiatów, itp. Zimą w niezamieszkałych pomieszczeniach należy obniżyć do niezbędnego minimum temperaturę powietrza jak również do niezbędnego minimum (urządzenia gazowe!!!) ograniczyć działanie wentylacji. Zainstalowanie nawilżacza jest tu jak najbardziej wskazane.

Przykładowa sytuacja: warunki zewnętrzne – minus 20oC, RH 90%, zawartość wilgoci = 0.77 g/m3.

Ciągła wymiana powietrza poprzez istniejącą wentylację w budynku powoduje stworzenie mikroklimatu wnętrza o podobnej do zewnętrznej zawartości wilgoci w powietrzu. To przełoży się na przedstawioną poniżej wilgotność względną powietrza w ogrzewanych a nie nawilżanych pomieszczeniach.

Mikroklimat wewnętrzny – plus 25oC, przy tej samej zawartości wilgoci 0,77g/m3 uzyskamy wilgotność względną = 3,3% patrz tabela nr 4.

TABELA 4 ILUSTRUJE POZIOMY NASYCENIA PARĄ WODNĄ (WILGOCIĄ) POWIETRZA W OKREŚLONEJ TEMPERATURZE (Vsat w g/m3).

Przedstawiona wartość RH( 3,3%) ma charakter teoretyczny, w praktyce przez pewien czas na mikroklimat wnętrza wpływa wilgoć zawarta w przegrodach budowlanych i w wyposażeniu wnętrza, nie mniej spadek wilgotności do kilkunastu % RH jest sprawą naturalną.

Przykład: korzystanie z kominka bez zasilania zewnętrznego.

Efekt: rozpalanie w kominku podczas mrozów jest czynnością naturalną, jednak czynny kominek bez niezależnego dopływu powietrza wyciąga nasycone wilgocią powietrze wewnętrzne dając miejsce dla suchego powietrza zewnętrznego, ze skutkami j.w.

Wniosek. Wykonać niezależny dopływ powietrza niezbędny dla jego funkcjonowania. W trakcie użytkowania kominka zadbać o dodatkowe źródło wilgoci w pomieszczeniu.

Przykład: wietrzenie pomieszczeń podczas mroźnej zimy.

Efekt: wietrzenie pomieszczeń w mroźnym okresie powoduje gwałtowny spadek wilgotności powietrza w ich wnętrzu. Wysoka wilgotność względna przy ujemnej temperaturze tworzy złudne przekonanie, że podczas przewietrzenia pomieszczeń wprowadzimy do niego powietrze z dużą zawartością wilgoci.

Wniosek: podczas mrozów ograniczać wietrzenie pomieszczeń do niezbędnego minimum. Należy wiedzieć, że przy większej różnicy temperatur na zewnątrz i wewnątrz powstaje większa różnica ciśnień przez co wbudowana wentylacja jak i nieszczelności stolarki są bardziej drożne i naturalnie przepuszczają większą ilość powietrza.

Przykład: intensywne nawilżanie po długotrwałym utrzymywaniu niskiej wilgotności względnej w pomieszczeniach.

Efekt: długotrwała, niska wilgotność powietrza powoduje znaczny ubytek wilgoci z podłóg, ścian i z drewnianych elementów wyposażenia wnętrza. Intensywne nawilżanie może doprowadzić do kondensacji pary wodnej na szybach okien ich ościeżach oraz chłodniejszych miejscach podłogi najczęściej w okolicach drzwi balkonowych. W efekcie nawilżone elementy drewniane ulegają odkształceniu co w konsekwencji powoduje powstawanie szczelin.

Wniosek: uzupełnienie powstałych ubytków wymaga konsekwencji i cierpliwości i należy rozłożyć w dłuższym przedziale czasowym. Należy zwrócić uwagę aby temperatura i wilgotność względna w trakcie doprowadzania mikroklimatu wnętrza do właściwego poziomu nie przyczyniła się do kondensacji wilgoci na najchłodniejszych elementach stolarki zewnętrznej lub jej ościeżach. W tych miejscach należy sprawdzić temperaturę punktu rosy.

Przykład: pozostawienie pomieszczeń w stanie nieogrzewanym w dłuższym okresie czasu.

Efekt: takie zaniechanie o dbałość mieszkania spowoduje ich wyziębienie. Z chwilą nagrzania powietrza w pomieszczeniach na wychłodzonych elementach podłogowych skondensuje się wilgoć. Nadmiar wilgoci spowoduje bardzo duże naprężenia na bokach desek powodując ich trwałe odkształcenia, co w późniejszym czasie przejawi się w postaci szczelin.

Wniosek. dbać o ciągłe zachowanie minimalnej temperatury w pomieszczeniach. Jednak w przypadku wyziębienia pomieszczeń podwyższanie temperatury musi iść w parze z kontrolą wilgotności względnej, która powinna być utrzymana poniżej wartości RH powodującej kondensację pary wodnej na wyziębionej podłodze.

Przykład: przegrzewanie podłóg ogrzewanych.

Efekt: nadmierny wzrost temperatury podłóg ogrzewanych jest bezpośrednią przyczyną powstawania szczelin między deskami. Nadmierne szczeliny mogą być oznaką trwałego uszkodzenia spoiny klejowej.

Wniosek: utrzymanie temperatury powierzchni podłogi do 27oC, przy wilgotności względnej powyżej 40oC daje pewność co do trwałości podłogi.

Przykład: zmiana sposobu ogrzewania pomieszczeń, ogrzewanie piecowe zastąpiono centralnym.

Efekt: równomierne rozszczelnienie całej podłogi, nawet wówczas kiedy podłoga leżała bez szczelin przez kilkanaście lub kilkadziesiąt lat.

Wniosek: centralne ogrzewanie samo w sobie nie wysusza powietrza w pomieszczeniu. Jednak utrzymywanie stałej wyższej temperatury przez CO w przeciwieństwie do zmienności w tym względzie przy ogrzewaniu piecowym, powoduje ciągłą wymianę powietrza i utrzymywanie niskiej wilgotności przez cały czas działania ogrzewania. Ciągła niska wilgotność powietrza powoduje systematyczny spadek wilgotności ścian, podłóg oraz przedmiotów znajdujących się w pomieszczeniach. Aby temu zapobiec konieczne jest nawilżanie powietrza w pomieszczeniach.

Przykład: zalanie podłogi wodą.

Efekt: oderwanie posadzki od podkładu lub w korzystniejszej wersji, wewnątrz strukturalna deformacja elementów drewnianych bez uszkodzenia spoiny klejowej. Odkształcenie plastyczne spowoduje ujawnienie szczelin po wysuszeniu podłogi.

Wniosek: w przypadku zalania podłogi należy w jak najszybszym czasie zebrać wodę z jej powierzchni. Osuszanie prowadzić przy użyciu osuszaczy i cyrkulatorów powietrza. Każdy wzrost temperatury ułatwia penetrację struktury drewna i w efekcie może być przyczyną poważniejszych uszkodzeń posadzki. Powstałe szczeliny należy wypełnić po wysuszeniu posadzki wraz z podłożem.

Przyklad: długotrwałe składowanie elementów podłogowych przed montażem (pozorna aklimatyzacja).

Efekt: Szczeliny w podłodze powstają już w trakcie montażu w sytuacji kiedy niezabezpieczone deski lub deszczułki leżały w zbyt suchym klimacie i mając możliwość w skurczeniu, uległy naturalnej dla drewna deformacji. Szczeliny mogą powstać również w czasie użytkowania podłogi a dzieje się to wówczas kiedy drewno leżało w wilgotnych warunkach i w naturalny sposób spęczniało przed montażem.

Wniosek: Zakupu elementów podłogowych najlepiej dokonywać tuż przed montażem. Łatwiej wówczas wystąpić z ewentualną reklamacją do sprzedawcy lub producenta. Jeśli występuje konieczność dłuższego składowania to należy to czynić umieszczając materiał w średnich i stałych warunkach klimatycznych (około 20oC 50%RH), na palecie i dodatkowo zabezpieczyć całą partię materiału folią.

Wyjątek stanowi sytuacja kiedy dostarczone elementy podłogowe mają bardzo niską temperaturę co wynika z warunków uprzedniego składowania lub transportu. W takiej sytuacji całość materiału należy zabezpieczyć przed chłonięciem wilgoci ( o ile nie jest zabezpieczona fabrycznie) i poczekać kilkadziesiąt godzin do czasu wyrównania temperatury.

Na zimnym drewnie w ciepłych pomieszczeniach powstaje kondensacja wilgoci i pęcznienie deszczułek, szczególnie ze szczytu co jest przyczyną postawania szczelin.

Przykład: pozostawienie świeżo wykonanej podłogi w trudnych warunkach klimatycznych.

Zdarza się, że po wykonaniu podłogi prowadzone są pozostałe do wykonania mokre prace wewnętrzne, po których budynek przez kilka miesięcy jest niezamieszkały – „zamknięty”. Taka sytuacja, szczególnie w okresie letnim, prowadzi do destabilizacji klimatu wnętrza – podwyższenia wilgotności, co przekłada się na spęcznienie podłogi drewnianej i wypełnienie szczelin przyściennych, ze skutkiem jak niżej. Rozsunięciu podłogi sprzyja zastosowanie bardzo elastycznej spoiny klejowej.

Efekt: szczeliny powstają po ustabilizowaniu klimatu i powrocie poszczególnych elementów drewnianych do pierwotnego kształtu, w przeciwieństwie do całej podłogi, która pozostawi każdy element na swoim miejscu.

Powyższa odmienność w zachowaniach przyczynia się do powstania szczelin w podłodze.

Wniosek: z chwilą odbioru podłogi jej użytkownik przejmuje odpowiedzialność za stan jej otoczenia. Najtrudniejsze warunki mikroklimatyczne, niebezpieczne dla podłóg drewnianych, mają miejsce w pierwszym roku użytkowania budynku. W trosce o trwałość i jakość podłogi jej użytkownik powinien dbać o nią, zgodnie z wytycznymi zawartymi w gwarancji usługi.

Przyklad: ustawianie ciężkich przedmiotów (donice, akwaria itp.) bezpośrednio na podłodze drewnianej.

Efekt: w miejscach ustawienia w/w przedmiotów w pierwszej fazie powstają odkształcenia na bokach deszczułek (krawędziowanie + łódkowanie) po czym po pewnym czasie w tych miejscach powstają szczeliny.

Wniosek: ciężkie donice, akwaria mają dużą bezwładność cieplną co powoduje, że w miejscach styku z materiałami higroskopijnymi działają jak membrana, powodując przyjmowanie wilgoci z ograniczeniem jej oddawania. Powyższa sytuacja przyczynia się do nasycenia drewna z jednoczesnym odkształceniem lub uszkodzeniem. Należy wiedzieć, że najbardziej szczelna podstawka nie zmieni sytuacji na lepsze, konieczna jest niewielka przestrzeń między nimi a podłogą (podstawki ażurowe) co pozwala na ruch powietrza a tym samym uniemożliwia kumulowanie wilgoci.

Przyklad: żle wykonane izolacji lub ich brak w okolicach stolarki zewnętrznej.

Efekt: napływ wilgoci zewnętrznej powoduje spęcznienie drewna powyżej jego granicy sprężystości, co jest przyczyną powstania szczelin po zmianie wilgotności drewna.

Wniosek: zadbać o staranne wykonanie termo i hydro izolacji. W przeciwnym razie należy wprowadzić odpowiednie zabezpieczenia lub w wewnętrznym otoczeniu stolarki zewnętrznej zastosować okładziny ceramiczne lub inne, odporne na wilgoć.

Przykład: pielęgnacja podłogi na mokro.

Efekt: klasyczne mycie podłogi mokrą ścierką umożliwia wnikanie wody między deszczułki co powoduje odkształcenia plastyczne a w efekcie powstawanie szczelin szczególnie w okolicach czół deszczułek. Poza zniekształceniem następuje trwałe przebarwienie krawędzi deszczułek.

Wniosek: do czyszczenia podłogi dopuszcza się stosowanie jedynie wilgotnych mopów lub ścierek.

Przykład: stosowanie środków do pielęgnacji i konserwacji podłogi ze znaczną zawartością dyspersji wodnej.

Efekt: nadmiar wody powoduje „otwarcie krawędzi desek” co w konsekwencji przyczynia się do „rozszczelnienia podłogi”.

Wniosek: markowe środki w swoim składzie rozpuszczalniki bezpieczne zarówno dla człowieka jak nieszkodliwe dla podłogi z drewna.

Wnioski ogólne.

Szczeliny w podłogach drewnianych mają charakter odwracalny w przypadku odkształceń sprężystych drewna oraz w sytuacji kiedy spoina zachowała swoje właściwości mechaniczne. W pozostałych przypadkach szczeliny w zmiennej formie, będą przypisane podłodze przez cały czas jej użytkowania. Użytkownik ma istotny wpływ na zachowanie jakości podłogi w pierwszych latach jej użytkowania, kiedy jest ona bardzo podatna na wszelkie niekorzystne, opisane powyżej uwarunkowania. Na dobrą „kondycję” podłogi duży wpływ ma systematyczny „trening” w pierwszych latach jej użytkowania, kiedy nowy budynek sukcesywnie stabilizuje swój mikroklimat a użytkownik bacznie obserwuje i na bieżąco likwiduje wszelkie niedociągnięcia w jego funkcjonowaniu. W efekcie uzyskujemy psychiczny i fizyczny komfort w użytkowaniu naszego domu lub mieszkania.

Autor: Tadeusz Wożniak Parkietkomplex Mława